Ένα νέο είδος μίνι έκρηξης υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα), που έρχεται να προστεθεί στα δύο που είναι ήδη γνωστά και έχουν μεγαλύτερη ισχύ, ανακάλυψαν αστρονόμοι.
Το Νεφέλωμα του Καρκίνου, υπόλειμμα της έκρηξης σούπερ-νόβα που συνέβη στις 4 Ιουλίου του 1054. (wikipedia) Μέχρι σήμερα, ήταν γνωστό το πρώτο είδος έκρηξης σούπερ-νόβα (Ia), που προκύπτει από την πλήρη διάλυση ενός «λευκού νάνου» αστέρα, και το δεύτερο είδος (Ib και Ιc), που λαμβάνει χώρα όταν καταρρέει βαρυτικά ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου με μάζα δέκα έως εκατό φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Το αποτέλεσμα είναι και στις δύο περιπτώσεις μια από τις πιο ισχυρές και λαμπερές εκρήξεις στο σύμπαν.
Το νέο, τρίτο είδος αστρικής έκρηξης προκύπτει από τη διάλυση ενός «λευκού νάνου» και έως τώρα θεωρείτο μια ασυνήθιστη υποπερίπτωση του πρώτου (Ia). Στην πραγματικότητα όμως, συνιστά ένα τελείως διαφορετικό είδος, το οποίο ονομάζεται πλέον Iax. Οι εκρήξεις αυτές απελευθερώνουν μόνο το 1% έως 50% της εκλυόμενης ενέργειας από μια έκρηξη τύπου Ia, ενώ λόγω του μικρότερου μεγέθους της έκρηξης, υπάρχουν ενδείξεις ότι σε αρκετές περιπτώσεις ένα τμήμα του άστρου κατορθώνει να επιβιώσει.
Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον αστρονόμο Ράιαν Φόλεϊ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ - Σμιθσόνιαν, εκτιμούν ότι οι περισσότερες εκρήξεις τύπου Iax προέρχονται από διπλά συστήματα άστρων -δύο άστρα σε αμοιβαία βαρυτική έλξη και σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Το ένα άστρο-λευκός νάνος, που έχει μεγάλη πυκνότητα και είναι πλούσιο σε άνθρακα και οξυγόνο, «κλέβει» ήλιο από το άλλο άστρο, που είναι πλούσιο σε αυτό το χημικό στοιχείο καθώς έχει πια «κάψει» το υδρογόνο του, ώσπου το πρώτο άστρο να έχει συσσωρεύσει τόσο μεγάλη μάζα, ώστε τελικά να εκραγεί.
Μόλις περίπου 25 τέτοιες εκρήξεις έχουν ανακαλύψει οι αστρονόμοι έως τώρα, όχι όμως γιατί είναι σπάνιες, αλλά επειδή δεν είναι ιδιαίτερα λαμπερές. Στην πραγματικότητα, εκτιμούν ότι για κάθε 100 εκρήξεις Ιa, συμβαίνουν περίπου 31 εκρήξεις Iax. Σύμφωνα μάλιστα με τον Ράιαν Φόλεϊ, δεν αποκλείεται τέτοιες εκρήξεις τρίτου τύπου να γίνονται κατά καιρούς και πολύ κοντά στη Γη, αλλά να μην έχουν ακόμα παρατηρηθεί.
Το μεγάλο τηλεσκόπιο «Large Synoptic Survey Telecope» στη Χιλή αναμένεται να εντοπίσει περίπου ένα εκατομμύριο εκρήξεις υπερκαινοφανών άστρων στη διάρκεια της λειτουργίας του και από αυτές πάνω από 10.000 θα μπορούσαν να είναι σούπερ-νόβα τύπου Iax, δηλαδή περίπου όσες εκρήξεις τύπου Ia έχουν συνολικά ανακαλύψει μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι.
Πηγή: ΑΜΠΕ
