Κόκκινη βελούδινη στολή, μπότες και παχιά λευκή γενειάδα. Αυτά
είναι τα χαρακτηριστικά του Άγιου Βασίλη που ξέρουμε εδώ και παρά πολλά
χρόνια.
Γενιές και γενιές έχουν μεγαλώσει έχοντας την εικόνα αυτή στο μυαλό τους, για τον αγαπημένο τους «παππούλη» που κάνει την εμφάνισή του τις γιορτινές αυτές μέρες, φέρνοντας παιχνίδια στα παιδάκια.
Έχουν γραφτεί και έχουν γραφτεί ουκ ολίγες ιστορίες για τον αγαπημένο μας Άγιο. Ο Άγιος Βασίλης, ή Santa Claus ή Sinterklaas, εκτός από πολλά ονόματα σύμφωνα με το mothersblog, έχει και αρκετούς τόπους καταγωγής.
Από πού όμως ξεκίνησε το μακρύ του ταξίδι;
Σύμφωνα με τους μύθους που υπάρχουν δύο περιοχές τον διεκδικούν. Η μία είναι η Νεοκαισάρεια και η άλλη η Λαπωνία όπου εκεί έχει και το εργαστήριό του που είναι γεμάτο με ξωτικά! Συγκεκριμένα στο Ροβανιέμι.
Για τους Ορθόδοξους χριστιανούς ο Άγιος Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος έζησε στη Νεοκαισάρεια που αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια. Ακόμη και ο Άγιος Νικόλαος στην Ορθόδοξη παράδοση αγιογραφείται ως ισχνός ασπρογένης γέροντας.
Γεννήθηκε από Άγιους γονείς το 330 στη Νεοκαισάρεια του Πόντου. Ο πατέρας του Άγιος Βασίλειος ασκούσε το επάγγελμα του καθηγητή ρητορικής στη Νεοκαισάρεια και η μητέρα του Αγία Εμμέλεια ήταν απόγονος οικογένειας Ρωμαίων αξιωματούχων (ο πατέρας της είχε πεθάνει ως Χριστιανός μάρτυρας). Στην οικογένεια εκτός από το Βασίλειο υπήρχαν άλλα οκτώ ή εννέα παιδιά.
Έργο ζωής και σημαντικό σταθμό στην πορεία του, αποτελεί η ίδρυση και λειτουργία ενός κοινωνικού φιλανθρωπικού συστήματος, του Πτωχοκομείου ή Βασιλειάδας. Εκεί διοχετεύει όλη την ποιμαντική του ευαισθησία, καθιστώντας την πρότυπο κέντρου περίθαλψης και φροντίδας των ασθενέστερων κοινωνικά ατόμων.
Ο Βασίλειος πεθαίνει την 1 Ιανουαρίου του 379 σε ηλικία 50 ετών. Αυτή η ημερομηνία, ημέρα θανάτου του, διατηρούμενη στη παράδοση, θεωρήθηκε (πρώτα) απ΄ όλους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά. Τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς πέρα από τα παινέματα κύριο πρόσωπο είναι ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος για το έργο του οποίου γίνεται υπενθύμιση στον σπιτονοικοκύρη ώστε να επαναλάβει επ΄ ωφελεία βεβαίως των παιδιών που ψάλλουν αυτά.
Στη Δύση το πρόσωπο του Αγίου Βασιλείου έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ) μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα.
Ο Άγιος Νικόλαος, όπως επικρατούσε να λέγεται μέχρι τότε, έφτασε στην... Αμερική τον 17ο αιώνα χάρη στους Ολλανδούς μετανάστες. Με την πάροδο των χρόνων, ο «Ολλανδός» Sinterklaas, μετονομάστηκε σε Santa Claus. Η πρώτη καταγραφή του ολλανδικού μύθου έγινε το 1809, από τον συγγραφέα Ουάσιγκτον Ίρβινγκ, που μιλούσε για την άφιξη ενός Αγίου πάνω σε άλογο την παραμονή της γιορτής του Αγίου Νικολάου.
Λίγο αργότερα, το 1823, δημοσιεύτηκε το ποίημα «A Visit from St. Nicholas»(Μια επίσκεψη από τον Άγιο Νικόλαο). Η οπτικοποιημένη εκδοχή πρωτοεμφανίστηκε στο περιοδικό «Harper's Weekly» το 1863. Συμμετοχή στην δημοφιλία είχε και το παιδικό βιβλίο «The Life and Adventures of Santa Claus» του 1902.
Πώς όμως «γεννήθηκε» ο Άγιος Βασίλης με την σημερινή του μορφή;
Δημιουργός του αγαπημένου μας «παππούλη» ήταν ο σχεδιαστής Χάντομ Σάντμπλομ, στον οποίο ανέθεσε η εταιρεία Coca Cola, να σχεδιάσει μια συμπαθητική φιγούρα ενός καλοκάγαθου Santa Claus προκειμένου να αποτυπωθεί πάνω στα μπουκάλια του διάσημου αναψυκτικού. Αμέσως η ιδέα υλοποιήθηκε και το 1931 «γεννήθηκε» ο Άγιος Βασίλης με την σημερινή του μορφή ή αλλιώς Santa Claus! Όσο για τις πωλήσεις του αναψυκτικού; Εκτοξεύθηκαν!
Η διαφήμιση αυτή υπήρξε εμπορικά τόσο επιτυχής που έμελλε να γίνει σήμα δημοτικότητάς της ανά τον κόσμο. Η μακρόχρονη χρήση του σε διαφημίσεις της Coca-Cola παγίωσε την εμφάνισή του και ειδικά τα κόκκινα ρούχα, αλλά οπωσδήποτε δεν ήταν δική της εφεύρεση.
Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό από τους «συγγενείς» μετανάστες που με τις ευχητήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον «Δυτικό» Άϊ-Βασίλη.
Γενιές και γενιές έχουν μεγαλώσει έχοντας την εικόνα αυτή στο μυαλό τους, για τον αγαπημένο τους «παππούλη» που κάνει την εμφάνισή του τις γιορτινές αυτές μέρες, φέρνοντας παιχνίδια στα παιδάκια.
Έχουν γραφτεί και έχουν γραφτεί ουκ ολίγες ιστορίες για τον αγαπημένο μας Άγιο. Ο Άγιος Βασίλης, ή Santa Claus ή Sinterklaas, εκτός από πολλά ονόματα σύμφωνα με το mothersblog, έχει και αρκετούς τόπους καταγωγής.
Από πού όμως ξεκίνησε το μακρύ του ταξίδι;
Σύμφωνα με τους μύθους που υπάρχουν δύο περιοχές τον διεκδικούν. Η μία είναι η Νεοκαισάρεια και η άλλη η Λαπωνία όπου εκεί έχει και το εργαστήριό του που είναι γεμάτο με ξωτικά! Συγκεκριμένα στο Ροβανιέμι.
Για τους Ορθόδοξους χριστιανούς ο Άγιος Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος έζησε στη Νεοκαισάρεια που αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια. Ακόμη και ο Άγιος Νικόλαος στην Ορθόδοξη παράδοση αγιογραφείται ως ισχνός ασπρογένης γέροντας.
Γεννήθηκε από Άγιους γονείς το 330 στη Νεοκαισάρεια του Πόντου. Ο πατέρας του Άγιος Βασίλειος ασκούσε το επάγγελμα του καθηγητή ρητορικής στη Νεοκαισάρεια και η μητέρα του Αγία Εμμέλεια ήταν απόγονος οικογένειας Ρωμαίων αξιωματούχων (ο πατέρας της είχε πεθάνει ως Χριστιανός μάρτυρας). Στην οικογένεια εκτός από το Βασίλειο υπήρχαν άλλα οκτώ ή εννέα παιδιά.
Έργο ζωής και σημαντικό σταθμό στην πορεία του, αποτελεί η ίδρυση και λειτουργία ενός κοινωνικού φιλανθρωπικού συστήματος, του Πτωχοκομείου ή Βασιλειάδας. Εκεί διοχετεύει όλη την ποιμαντική του ευαισθησία, καθιστώντας την πρότυπο κέντρου περίθαλψης και φροντίδας των ασθενέστερων κοινωνικά ατόμων.
Ο Βασίλειος πεθαίνει την 1 Ιανουαρίου του 379 σε ηλικία 50 ετών. Αυτή η ημερομηνία, ημέρα θανάτου του, διατηρούμενη στη παράδοση, θεωρήθηκε (πρώτα) απ΄ όλους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά. Τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς πέρα από τα παινέματα κύριο πρόσωπο είναι ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος για το έργο του οποίου γίνεται υπενθύμιση στον σπιτονοικοκύρη ώστε να επαναλάβει επ΄ ωφελεία βεβαίως των παιδιών που ψάλλουν αυτά.
Στη Δύση το πρόσωπο του Αγίου Βασιλείου έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ) μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα.
Ο Άγιος Νικόλαος, όπως επικρατούσε να λέγεται μέχρι τότε, έφτασε στην... Αμερική τον 17ο αιώνα χάρη στους Ολλανδούς μετανάστες. Με την πάροδο των χρόνων, ο «Ολλανδός» Sinterklaas, μετονομάστηκε σε Santa Claus. Η πρώτη καταγραφή του ολλανδικού μύθου έγινε το 1809, από τον συγγραφέα Ουάσιγκτον Ίρβινγκ, που μιλούσε για την άφιξη ενός Αγίου πάνω σε άλογο την παραμονή της γιορτής του Αγίου Νικολάου.
Λίγο αργότερα, το 1823, δημοσιεύτηκε το ποίημα «A Visit from St. Nicholas»(Μια επίσκεψη από τον Άγιο Νικόλαο). Η οπτικοποιημένη εκδοχή πρωτοεμφανίστηκε στο περιοδικό «Harper's Weekly» το 1863. Συμμετοχή στην δημοφιλία είχε και το παιδικό βιβλίο «The Life and Adventures of Santa Claus» του 1902.
Πώς όμως «γεννήθηκε» ο Άγιος Βασίλης με την σημερινή του μορφή;
Δημιουργός του αγαπημένου μας «παππούλη» ήταν ο σχεδιαστής Χάντομ Σάντμπλομ, στον οποίο ανέθεσε η εταιρεία Coca Cola, να σχεδιάσει μια συμπαθητική φιγούρα ενός καλοκάγαθου Santa Claus προκειμένου να αποτυπωθεί πάνω στα μπουκάλια του διάσημου αναψυκτικού. Αμέσως η ιδέα υλοποιήθηκε και το 1931 «γεννήθηκε» ο Άγιος Βασίλης με την σημερινή του μορφή ή αλλιώς Santa Claus! Όσο για τις πωλήσεις του αναψυκτικού; Εκτοξεύθηκαν!
Η διαφήμιση αυτή υπήρξε εμπορικά τόσο επιτυχής που έμελλε να γίνει σήμα δημοτικότητάς της ανά τον κόσμο. Η μακρόχρονη χρήση του σε διαφημίσεις της Coca-Cola παγίωσε την εμφάνισή του και ειδικά τα κόκκινα ρούχα, αλλά οπωσδήποτε δεν ήταν δική της εφεύρεση.
Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό από τους «συγγενείς» μετανάστες που με τις ευχητήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον «Δυτικό» Άϊ-Βασίλη.
