Η κατάθλιψη των εορτών: 7 τρόποι να φτιάξεις τη διάθεσή σου

Κατάθλιψη των εορτών 

Η πόλη φοράει τα στολίδια της και τα κάλαντα που ηχούν παντού επιδεικνύουν την όμορφη περίοδο διανύουμε κατά την εποχή των Χριστουγέννων. Ωστόσο πολλοί άνθρωποι στην σύγχρονη κοινωνία μας βιώνουν την περίοδο των εορτών με μια αίσθηση θλίψης. 

Γράφει η Μαρκέλλα Καπλάνη M.A. Κλινικής-Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Pg.Cert. Ειδικής Αγωγής, B.Sc. Ψυχολογίας. Μέλος Αμερικάνικου Συλλόγου Ψυχολόγων. 

 

Αίτια

Τα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά θεωρούνταν ευκαιρίες για οικογενειακές συγκεντρώσεις, αλλά πολλά άτομα που δεν έχουν στενούς οικογενειακούς δεσμούς βιώνουν οδυνηρό ψυχολογικό πόνο, εφόσον υπάρχει έντονος βομβαρδισμός κατά την διάρκεια των διακοπών μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης που υπενθυμίζουν αυτή την έλλειψη οικογενειακής θαλπωρής. Μερικοί άνθρωποι που έχουν χάσει σημαντικά μέλη της οικογένειας πολλές φορές συνδέουν τις γιορτές με αυτό το γεγονός. Άλλοι, για παράδειγμα οι διαζευγμένοι, νιώθουν μοναξιά εφόσον είχαν συνηθίσει να περνάνε τις διακοπές με τον σύντροφό τους, χωρίς να επηρεάζονται από το αν περνούσανε ωραία ή άσχημα τότε. Η κατάθλιψη, επομένως, μπορεί να εξομοιωθεί με μία αίσθηση απώλειας.

Αν και οι χιλιομετρικές αποστάσεις όπως και οι δυσχερείς οικονομικές καταστάσεις που ζούμε στις μέρες μας συμβάλλουν στην κατάθλιψη των εορτών, ο βασικός λόγος που οδηγεί στην κατάθλιψη των εορτών είναι η αίσθηση του ψυχολογικού αποχωρισμού. Ουσιαστικά πολλοί άνθρωποι νιώθουν κατάθλιψη την περίοδο των Χριστουγέννων επειδή αισθάνονται ένα κενό στη σχέση τους, ειδικά όταν συγκρίνουν την ιδανική σχέση που φαντάζονται με τη σχέση που έχουν στην πραγματικότητα με κοντινούς τους ανθρώπους. Οι γιορτές μας αναγκάζουνε να έρθουμε αντιμέτωποι με τα ιδανικά που προβάλλει η κοινωνία για τις σχέσεις και να κάνουμε έναν απολογισμό, αξιολογώντας που βρισκόμαστε εμείς στην προκειμένη φάση. Επειδή όμως τις περισσότερες φορές τα πρότυπα απατούν, συνήθως, βγαίνουμε ηττημένοι και νιώθουμε ότι κάτι λείπει από αυτό που θα "έπρεπε" να βιώνουμε. Αυτή η αίσθηση έλλειψης δημιουργεί την επικείμενη θλίψη. 

Αντιμετώπιση

Η κατάθλιψη των εορτών είναι σαν κάθε είδους κατάθλιψη, όπου ο άνθρωπος που την βιώνει επιλέγει να επικεντρωθεί στις αρνητικές πτυχές των εμπειριών του. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται συνειδητή προσπάθεια ώστε να αρχίσει να επικεντρώνεται και να εκτιμάει τις πιο θετικές όψεις της ζωής του. Υπάρχουν και διάφοροι άλλοι τρόποι που μπορούν να ανεβάσουν τη διάθεση μας και να μας βοηθήσουν να δούμε πέρα από τα προβλήματα που μας δημιουργούν στεναχώρια.

1. Για παράδειγμα, μπορούμε κατά τη διάρκεια των διακοπών, να συμμετέχουμε σε εθελοντικές δραστηριότητες. Μία τέτοια κίνηση μας ανεβάζει ηθικά και ψυχολογικά, εφόσον προσφέρουμε αγάπη και ουσιαστική βοήθεια σε άτομα που το χρειάζονται. Επικεντρωνόμαστε λιγότερο στα δικά μας προβλήματα, και πιθανώς νιώθουμε ευγνώμων γι' αυτά που έχουμε λόγο της αναπόφευκτης σύγκρισης που γίνεται.
2. Ταυτόχρονα, είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε ότι δεν υπάρχουνε τέλεια Χριστούγεννα ούτε τέλειες σχέσεις - αυτή η εσφαλμένη αντίληψη είναι που δημιουργεί το μεγαλύτερο πρόβλημα στον τρόπο που βιώνουμε τις σχέσεις μας.
3. Αντιθέτως, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις εορτές σαν πρόφαση και ευκαιρία να επιλύσουμε διαφορές και να αποδεχτούμε τους ανθρώπους γύρω μας όσο το δυνατό περισσότερο με τα θετικά αλλά και με τα σφάλματά τους, αν αυτό είναι εφικτό.
4. Σε πιο πρακτικό επίπεδο, είναι σημαντικό να μην κάνουμε κατάχρηση του αλκοόλ καθώς και να μην αλλάξουμε δραστικά τις τροφικές μας συνήθειες. Το πολύ αλκοόλ όπως και το υπερβολικό φαγητό, ειδικά αυτό αν έχει πολλά λιπαρά, συμβάλλουν αρνητικά στην κατάθλιψη λόγο των χημικών αντιδράσεων που έχουν στον οργανισμό μας. Η ενσωμάτωση της σωματικής άσκησης, επίσης βοηθάει στο να ανέβει η διάθεση λόγο των ορμονών, όπως η αδρεναλίνη, που εκκρίνονται και δημιουργούν μια φυσική αίσθηση ευημερίας στον εγκέφαλο.
5. Αν η επιλογή δώρων για τους αγαπημένους σας, σας επιβαρύνει είτε ψυχολογικά είτε οικονομικά (ή και τα δύο!), απενεργοποιήστε τη διαδικασία αυτή και κάντε δώρο μια κάρτα όπου εκφράζεται τα συναισθήματά σας και δίνεται το δώρο της αγάπης και του πολύτιμου χρόνου σας. Σίγουρα θα εκτιμηθεί βαθιά! Εκτός από την οικονομική κρίση άλλωστε, η κοινωνία μας βιώνει έντονη κρίση στον συναισθηματικό τομέα, με τις εκφράσεις εκτίμησης και αγάπης να μειώνονται όλο και περισσότερο, επιμηκύνοντας την απόσταση μεταξύ των ανθρώπων.
6. Καταπολεμήστε τις αρνητικές σκέψεις, με το να τις αλλάξετε σε θετικές – για παράδειγμα, αν στεναχωριέστε που είστε διαζευγμένοι αυτές τις γιορτές, αντί να σκέφτεστε την μοναξιά, αναλογιστείτε πόσο πιο άσχημα θα ήταν να τις περνάτε με κάποιον που σας χαλάει τη διάθεση. Τώρα πλέον έχετε επιλογές. Γενικά, μην επικεντρώνεστε στο αρνητικό (π.χ. μου λείπει η παρουσία της μητέρας μου που έφυγε νωρίς) και μείνετε σε ότι θετικό υπάρχει (π.χ. τι όμορφο που είναι που μου συμπαραστέκονται όλοι μου οι φίλοι και μου γεμίζουν τις μέρες με χαμόγελα). Σπρώξτε τον εαυτό σας αν χρειαστεί ώστε να βγείτε και να δείτε κόσμο – παλέψτε ενάντια στην τάση να απομονωθείτε.
7. Αν συνεχίσετε να νιώθετε πολύ πεσμένος/η, θα ήταν προτεινόμενη μια επίσκεψη σε έναν ειδικό. Ένας ψυχολόγος/ψυχοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε τα βαθύτερα αίτια και τις πεποιθήσεις που καταλήγουν στα συμπτώματα κατάθλιψης που βιώνετε. Μέσω της ψυχοθεραπείας θα μπορέσετε να μετατρέψετε τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, που με τη σειρά του θα επιφέρει δραστικές αλλαγές στη συμπεριφορά καθώς και στα συναισθήματά σας.